In 2018 is Rob Jacobs gestart met een promotieonderzoek met als doel een ‘control model voor de 21e eeuw’ te ontwerpen. Rob voelde na 20 jaar werkervaring in de audit praktijk en na diverse rollen te hebben vervuld op het gebied Finance & Control dat de wereld sterk in verandering is en dat er behoefte is aan een nieuw model.

Rob vertelt:“Het is tijd voor een nieuw control model van de 21e eeuw, want deze eeuw is op een aantal fronten compleet anders dan de afgelopen eeuw. Denk alleen maar aan ontwikkelingen als de 4eindustriële revolutie, met nieuwe technologieën als ‘Distributed Ledger Technology’/ ‘Blockchains’, ‘Internet of Things’, Robotics, Data-analyse en -visualisatie etc. maar ook ontwikkelingen als de circulaire economie en ‘meervoudige waardecreatie op de korte, middellange en lange termijn’. Deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat er compleet andere bedrijfs- en verdienmodellen ontstaan, die continue aan verandering onderhevig zijn en dat organisaties op zoek moeten naar organisatievormen en control-mechanismen die daarop aansluiten. Dit nieuwe control model is daarvoor bedoeld.“

Het ‘Levers of Control Model’ (LOC) van Robert Simons wordt hierbij als uitgangspunt genomen. Dit LOC-model is met name gekozen omdat het onderdeel ‘innovatie’ er een belangrijke plek in heeft en in deze sterk veranderende (VUCA) wereld een ‘must’ is om organisaties tijdig te laten inspelen op actuele ontwikkelingen en veranderingen. 

In het LOC-model wordt daarnaast de balans benadrukt tussen de ‘harde’ kant van control (metingen, data , kpi’s, bedrijfsregels, wetgeving etc.) en de ‘zachte’ kant (kernwaarden, normen en waarden, interactie in de organisatie). Aan de ‘zachte’ kant zal in het te ontwikkelen model veel meer aandacht uitgaan naar het belang van (goede) communicatie. Rob licht toe: “Dat lijkt een open deur, maar voor mij is het overduidelijk dat de manier waarop in veel organisaties communicatie is vormgegeven, uitgaat van de maakbare wereld van planning & control (de ‘het-wereld’). Maar het gaat in een organisatie om (gedrag van) mensen die binnen of met andere organisaties samenwerken en daarom is het ook van belang dat de sociologische (‘wij-wereld’) en psychologische aspecten (‘ik-wereld’) veel meer aan bod komen; integratie van de ‘het-wij- en ik-wereld’ dus”.
Het te ontwerpen model integreert daarnaast het gedachtegoed van Integrated Reporting. In eerste instantie lijkt dit vreemd, want ‘Reporting’ is niet het eerste waar je in dit kader aan denkt, maar in de richtlijnen voor Integrated Reporting is aangegeven dat in een Integrated Report antwoord moet worden gegeven op vragen als:
   - waar wil de organisatie naartoe en hoe wil ze daar komen?

   - wat doet de organisatie en wat zijn de omstandigheden waaronder deze opereert?

   - hoe ondersteunt de governancestructuur van de organisatie haar vermogen om waarde te creëren op de korte, middellange en lange termijn?

   - wat zijn de specifieke risico's en kansen die van invloed zijn op het vermogen van de organisatie om waarde te creëren op de korte, middellange en lange termijn, en hoe gaat de organisatie hiermee om? 

   - in welke mate heeft de organisatie haar strategische doelstellingen voor de periode bereikt en wat zijn deze uitkomsten in termen van effecten op de waarde?

   - Welke uitdagingen en onzekerheden is de organisatie die waarschijnlijk zal tegenkomen bij het nastreven van zijn strategie, en wat zijn de mogelijke implicaties voor zijn bedrijfsmodel en toekomstige prestaties?

‘Integrated Reporting’ gaat dus in feite maar voor een klein deel over ‘Reporting’ en bevat veel meer elementen die te maken hebben met vakgebieden als ‘strategisch management’ en ‘management control’. Management control gaat namelijk over ‘het beïnvloeden van het gedrag van mensen, zodat door de toepassing van de juiste methoden en technieken, binnen de gewenste periode de doelstellingen van de organisatie in continuïteit worden gerealiseerd (Franssen & Arets, 2015). 

Het te ontwerpen model gaat uit van de 6 ‘capitals’ uit het ‘value creation framework’ van Integrated Reporting (zie bijgevoegde figuur) en er wordt optimaal ingespeeld op en gebruik gemaakt van moderne vormen van data-analyse en informatietechnologie om bijvoorbeeld de ontwikkelingen van de verschillende ‘capitals’ inzichtelijk te maken (‘descriptive’) en zal uiteindelijk ook een voorspellende (‘predictive’) waarde krijgen. 

Al met al een hele mooie uitdaging: op weg naar het control model van de 21e eeuw!

Meer weten over dit onderzoek? Stuur een mail naar rob.jacobs@zuyd.nl